Płaskostopie poprzeczne i podłużne to różne rodzaje zniekształcenia stopy, które mają odmienne przyczyny i wykazują się innymi cechami.
Płaskostopie poprzeczne manifestuje się poprzez zmianę punktu oparcia stopy – zamiast na pierwszej kości śródstopia, stopa opiera się głównie na drugiej i trzeciej. To prowadzi do zaniku widoczności łuku poprzecznego, przy czym często pojawiają się zgrubienia na drugiej i trzeciej głowie kości śródstopia. Ta deformacja jest zwykle bezbolesna, ale może powodować trudności w dobraniu obuwia i dyskomfort. Może być ona wynikiem czynników wrodzonych lub nabytych, takich jak nadwaga, osłabienie więzadeł, urazy, zmiany hormonalne, choroby, czy noszenie butów na wysokich obcasach.
Objawy płaskostopia podłużnego obejmują:
Z kolei płaskostopie podłużne charakteryzuje się obniżeniem przyśrodkowego łuku stopy, prowadzącym do jej poszerzenia i utraty elastyczności. Jest to często efekt wad genetycznych, zaburzeń w funkcjonowaniu narządu ruchu, nadwagi, nieodpowiedniego obuwia z niewłaściwymi wkładkami, czy chodzenia na wysokich obcasach.
Rozpoznanie i leczenie obu typów płaskostopia jest kluczowe dla zapobiegania dalszym problemom zdrowotnym oraz dla poprawy komfortu życia osób dotkniętych tą deformacją.
Leczenie płaskostopia u dzieci powinno rozpocząć się jak najwcześniej po zauważeniu pierwszych oznak tej deformacji stóp, co często ma miejsce w okresie, kiedy dziecko zaczyna chodzić. Kluczowe jest dokładne zdiagnozowanie problemu przez specjalistę, np. ortopedę dziecięcego, który przeprowadzi ocenę postawy i chodu dziecka. Wczesna interwencja pozwala na efektywniejsze leczenie i często może zapobiec poważniejszym problemom w przyszłości.
Leczenie zazwyczaj obejmuje:
Ważną rolę odgrywa także edukacja rodziców i opiekunów na temat płaskostopia – jego przyczyn, skutków oraz metod leczenia. Wiedza na ten temat pozwala im lepiej zrozumieć potrzeby dziecka i aktywnie uczestniczyć w procesie leczenia, co jest kluczowe dla osiągnięcia pozytywnych efektów terapeutycznych. Regularne wizyty kontrolne u specjalisty są również ważne, aby monitorować postępy w leczeniu i w razie potrzeby dostosowywać metody terapii.
Płaskostopie u osób dorosłych różni się od płaskostopia występującego u dzieci pod kilkoma względami.
Płaskostopie u dorosłych często jest wynikiem długotrwałego obciążenia stóp, zaniedbań w leczeniu w młodości, a także może być związane z nadwagą, urazami oraz z naturalnymi procesami starzenia się organizmu, które wpływają na elastyczność i siłę mięśni oraz więzadeł stopy. U dzieci natomiast, płaskostopie jest zazwyczaj związane z rozwojem stopy i często może być korygowane poprzez ćwiczenia i odpowiednie obuwie.
Diagnoza płaskostopia u dorosłych wymaga oceny przez specjalistę, najczęściej jest to ortopeda. Zazwyczaj obejmuje ona ocenę wizualną stóp, badanie chodu, a w niektórych przypadkach również badania obrazowe, takie jak rentgen, aby zrozumieć stopień deformacji i jej wpływ na inne części układu kostno-stawowego.
Leczenie płaskostopia u dorosłych może być bardziej skomplikowane niż u dzieci i często wymaga kompleksowego podejścia. Obejmuje stosowanie specjalistycznych wkładek ortopedycznych, noszenie odpowiednio dopasowanego obuwia, które zapewnia adekwatne do potrzeb wsparcie łuku stopy, a także serię ćwiczeń wzmacniających i rozciągających. W niektórych przypadkach, szczególnie gdy płaskostopie powoduje poważne bóle lub inne komplikacje, może być konieczna interwencja chirurgiczna. Ważna jest także kontrola masy ciała, ponieważ nadmiar kilogramów dodatkowo obciąża stopy. Regularne wizyty kontrolne u specjalisty są konieczne do monitorowania stanu i postępów w leczeniu, a także do ewentualnej modyfikacji terapii.
Wkładki ortopedyczne na płaskostopie podłużne oraz poprzeczne różnią się konstrukcją i funkcją. Dobór odpowiednich wkładek ortopedycznych powinien być dokonany przez specjalistę, który uwzględni indywidualne potrzeby pacjenta, rodzaj deformacji stopy oraz styl życia. Właściwie dobrane wkładki mogą znacząco poprawić komfort chodzenia, zmniejszyć ból i zapobiec dalszemu pogorszeniu stanu stóp.
Przeczytaj również: