Pielęgnacja stopy cukrzycowej: na czym polega?

Cukrzyca jest przewlekłą chorobą, która może pojawić się u osób w każdym wieku. W jej przebiegu trzustka nie produkuje właściwej ilości insuliny albo insulina nie jest odpowiednio wykorzystana przez organizm.

Stopa cukrzycowa to z kolei groźne dla zdrowia powikłanie, które pojawia się przy cukrzycy i wymaga szczególnej uwagi oraz odpowiedniego leczenia. Bagatelizowanie zmian w obrębie stopy i niewłaściwa pielęgnacja stopy cukrzycowej, mogą doprowadzić do amputacji kończyny.

Objawy cukrzycy i stopy cukrzycowej

Według danych Ministerstwa Zdrowia, w 2021 roku ponad 3 mln Polaków choruje na cukrzycę. Zagrożenie rozwojem stopy cukrzycowej może więc dotyczyć nawet co 11 dorosłego.

Do głównych objawów cukrzycy należą:

• ciągłe zmęczenie,
• ogólne osłabienie organizmu,
• częste oddawanie moczu,
• duże uczucie pragnienia,
• nadmierny apetyt.

Pacjenci z cukrzycą chudną, ale ponieważ cukrzyca nie sprawia bólu, wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy z choroby. Badanie, które może być wstępem do diagnozy jest tanie i bezbolesne. Można je wykonać w każdej przychodni.

Warto badać poziom cukru, ponieważ powikłanie cukrzycy, czyli zespół stopy cukrzycowej, dotyka nawet 10% wszystkich pacjentów.

Zespół stopy cukrzycowej pojawia się w przypadku nieleczenia lub niewłaściwego leczenia cukrzycy. W przebiegu choroby dochodzi do niedostatecznego ukrwienia stopy. Tym samym chory traci czucie, nie jest wrażliwy na zmiany temperatury, ból i otarcia.

Często – nieświadomie – chodzi w za małych i obcierających butach. Powstające na stopach rany goją się bardzo długo i ciężko. Mogą pojawiać się na nich owrzodzenia i zachodzić procesy martwicze. Z powodu osłabienia, kości stopy ulegają deformacji.

Objawy typowe dla stopy cukrzycowej to:

• ból w nocy,
• skurcze mięśni,
• mrowienie,
• kłucie w nodze,
• pęknięcia na skórze stóp, owrzodzenia, rany,
• deformacja stóp,
• przesuszenie i łuszczenie się skóry.

Palec cukrzycowy

Pacjenci chorujący na cukrzycę, często używają terminu “palec cukrzycowy”. Nie jest to określenie medyczne, ale dotyczy zmian patologicznych, które w przebiegu cukrzycy dotykają palców u stóp.

Na zmiany w obrębie palców stóp narażone są osoby chorujące na cukrzycę zarówno typu 1, jak i 2. Palce mogą być zdeformowane i poranione, ponieważ chorzy, którzy właściwie tracą czucie w stopach, zakładają niedopasowane obuwie – za wąskie, za krótkie – lub używają butów z otwartym czubkiem, przez co częściej ranią się podczas spacerów, na przykład o wystające kamienie czy korzenie.

Jednak stopa cukrzycowa może obejmować także część podeszwową lub grzbietową, pięty i kości śródstopia. Jeśli na wierzchu i czubkach palców nie widać zmian, warto obejrzeć przestrzenie pomiędzy palcami i palce od spodu.

Profilaktyka stopy cukrzycowej

Podobnie jak w przypadku innych chorób, tak i tu łatwiej zapobiegać niż później leczyć. Dlatego pacjenci świadomi problemów, zagrożeni cukrzycą i chorujący na nią, powinni nie tylko przyjmować odpowiednie dawki insuliny i zwracać uwagę na swoją dietę, ale także odpowiednio zadbać o kondycję stóp.

Jak dbać o stopy przy cukrzycy?

• Należy zwrócić uwagę na jakość i dopasowanie swojego obuwia. Warto wybierać buty z przewiewnych materiałów, z elastyczną podeszwą – bez wewnętrznych, wyczuwalnych szwów. Dobrze sprawdzą się tu buty komfortowe Dr Orto, polecane dla osób ze stopą cukrzycową.
• Chcąc poprawić komfort podczas chodzenia i zapobiegać otarciom, do butów należy dopasować wkładki ortopedyczne, zwłaszcza takie, które amortyzują, odprowadzają pot, odświeżają stopę, sprawiają, że but jest jeszcze wygodniejszy. Wkładki dla cukrzyków chronią także stopy przed deformacjami. Footlab oferuje wkładki spełniające te wymagania, indywidualnie zaprojektowane i wykonane z najwyższej jakości materiałów w technologii frezowania 3D.
• W przypadku palców cukrzycowych warto stosować także peloty i osłony, które ograniczają ryzyko otarć i deformacji.
• Ponieważ skóra cukrzyka jest sucha, łuszczy się i swędzi, kluczowe może być dobranie odpowiednich kosmetyków do pielęgnacji skóry. Należy zrezygnować ze stosowania typowego mydła, które może zaburzać pH skóry. Niezmiernie ważne jest stosowanie natłuszczających kremów do stóp, najlepiej ze składnikami przeciwpotnymi i przeciwgrzybicznymi. Ponieważ rany na skórze stopy cukrzycowej długo się goją, organizm częściej boryka się z zakażeniami wywołanymi przez drobnoustroje i grzyby.
• Kosmetyki dla cukrzyka powinny pozostawiać na skórze warstwę ochronną, która zapobiega utracie wody i chroni płaszcz lipidowy, zmniejszając podrażnienia i odbudowując naskórek. Kosmetyki dla cukrzyka nie powinny zawierać substancji drażniących, między innymi barwników, konserwantów i środków zapachowych.
• W czym moczyć stopy cukrzycowe? Najlepiej w ciepłej wodzie z dodatkiem środków antybakteryjnych, antygrzybicznych i działających dezodoryzująco. Jednak moczenie nie może trwać długo. Po kąpieli, stopy trzeba dokładnie wysuszyć. W tym celu należy użyć miękkiego ręcznika. Można także skorzystać z suszarki do włosów, skupiając ciepły – ale nie gorący – strumień powietrza na przestrzeniach między palcami stóp.
• Niezmiernie ważne jest również dbanie o cały organizm, czyli stosowanie diety, przyjmowanie insuliny, regularne wizyty u lekarza i dietetyka oraz stosowanie się do ich zaleceń.

Przeczytaj również:

Stopa cukrzycowa: kogo dotyka i jak sobie z nią radzić?

Stopa charcota –