Footlab / Blog / Zwyrodnienia stawów stopy – przyczyny i leczenie
Zwyrodnienia stawów stopy – przyczyny i leczenie
Stopa ludzka, która jest fundamentem postawy naszego ciała i odpowiada za sprawne poruszanie się, jest bardzo obciążona i narażona na urazy oraz przeciążenia. Z wielu powodów może ulec nieodwracalnym i bolesnym deformacjom.
Poznaj przyczyny zmian zwyrodnieniowych i sposoby na to, aby zmniejszyć dolegliwości bólowe odczuwane podczas stania i chodzenia.
Choroba zwyrodnieniowa stawów stopy
Choroba zwyrodnieniowa stawów została opisana przez Archibalda Garroda w 1907 roku. Polega na postępujących zmianach w obrębie stawów, które to prowadzą do dolegliwości bólowych oraz pogorszenia się funkcji stawów.
Nie wynika ona jednak z samego faktu, że stawy się starzeją. Starzenie się sprzyja rozwojowi choroby, ale jest ona warunkowana także genetycznie, czynnikami biologicznymi, mechanicznymi i środowiskowymi (np. wynika z otyłości, pracy na stojąco, drobnych i powtarzających się urazów, zbyt wysokich obciążeń, a nawet z chorób współistniejących).
Wiele procesów może więc wpływać na kondycję stawów i ich elementów takich jak chrząstki, podchrzęstna, błona maziowa, torebka stawowa, a także więzadła.
Objawy zmian zwyrodnieniowych – przyjrzyj się swoim stopom
Choroba zwyrodnieniowa, występująca w obrębie stopy, może dotknąć różnych stawów:
Najczęściej obejmuje staw śródstopno-palcowy palucha („paluch sztywny”). Zwykle pojawia się po przebytym urazie albo rozwija się razem z chorobą zapalną, np. dną moczanową. Może też wynikać z budowy stopy, kiedy pierwsza kość śródstopia jest dłuższa od drugiej i staw jest przeciążony.
Halluksy (paluchy koślawe) to zwyrodnienie stawu stopy, które sprawia, że duży palec odchyla się w stronę wewnętrzną, a po stronie zewnętrznej stopy można zauważyć wyraźne wypuklenie, które z czasem może prowadzić do bólu i stanów zapalnych. Poznaj bliżej: przyczyny powstawania i konsekwencje zdrowotne haluksów
Palce młotkowate wyróżniają się tym, że zwykle drugi, czyli najdłuższy palec u stopy, utrzymuje się w pozycji zgięciowej. Grzbiet palca (albo palców, jeśli zmiana dotyczy też III i IV) ociera o wewnętrzną stronę obuwia. Tym samym pojawiają się zrogowacenia na opuszkach i na stronie grzbietowej palców młotkowatych.
Płaskostopie podłużne – to bardzo częsta wada nie tylko zwyrodnieniowa, ale także występująca u dzieci i osób młodych. Wyraźnie widać zapadnięcie łuku podłużnego stopy. Cała stopa styka się z podłożem, zamiast opierać się na trzech punktach. Może pojawiać się także ból śródstopia, spowodowany nadmiernym obciążeniem tej części stopy.
Płaskostopie poprzeczne — z tą wadą mamy do czynienia wtedy, kiedy łuk poprzeczny stopy jest spłaszczony, a kości śródstopia rozchodzą się i powodują poszerzenie przedniej części stopy.
Nierzadko pacjenci skarżą się na ból stawu skokowego, którego przyczyną są urazy, np. złamania kostki, kości piszczelowej, przewlekła niestabilność stawu, stan zapalny, neuropatia, zaburzenia osi kończyny.
Geody powstają w kościach tworzących stawy przy chorobach reumatycznych lub w związku z chorobą zwyrodnieniową stawów. Są to okrągłe ubytki bez beleczek kostnych i soli wapnia. Kiedy pojawiają się geody, torebka stawowa i więzadła ulegają pogrubieniu. Są mniej elastyczne i nie chronią już tak dobrze stawu.
Badania stóp – gdzie je wykonać?
Wszelkie niepokojące objawy w obrębie stóp powinny zmotywować do wizyty u specjalisty, ale stopy warto badać także u dzieci, by wyeliminować wrodzone lub rozwijające się wady w ich budowie (np. płaskostopie).
Często szybkie podjęcie działań profilaktycznych, np. zastosowanie obuwia lub wkładek ortopedycznych, umożliwia skorygowanie wad i zapobiega ich pogłębianiu się.
W wieku dojrzałym, profilaktyczne badania stóp warto przeprowadzać przynajmniej raz w roku. Diagnostyką schorzeń w obrębie stóp zajmuje się podologia. Badania można również wykonać komputerowo, pod okiem fizjoterapeuty. Badanie stóp jest bezbolesne.
Rozwój choroby zwyrodnieniowej stawów
Zmiany chrząstki stawowej – ubywa proteoglikanów oraz kolagenu, może dojść do zaniku.
Zmiany warstwy podchrzęsnej kości, torebki stawowej i więzadła, mogą powstawać tzw. osteofity, czyli wyrośla kostne.
Pojawiają się ograniczenia w ruchomości stawu – staw jest sztywny, zaczyna boleć.
Dochodzi do zaniku mięśni, co także wpływa na czynność innych stawów.
Pierwotna postać choroby zwyrodnieniowej stawów to taka, do której dochodzi bez konkretnej przyczyny i może dotyczyć zarówno jednego stawu, jak i ogólnej kondycji organizmu. Wtórna postać występuje wtedy, kiedy można określić przyczynę.
Przyczyny zwyrodniania stawów
Urazy – zarówno jednorazowe, jak i regularne mikrourazy.
